Οι παγίδες του συμβιβασμού στις σχέσεις γονέων-παιδιών

Στο σύνθετο ψηφιδωτό της σχέσης γονέων παιδιών πολλοί γονείς αναφέρουν ότι ο συμβιβασμός είναι ένα απαραίτητο εργαλείο κατανόησης και συνεργασίας. Φυσικά οι συμβιβασμοί έχουν τη θέση τους στις κοντινές σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, ωστόσο είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι δεν είναι ο ιδανικός τρόπος επικοινωνίας και συνύπαρξης.

Οι συμβιβασμοί και από τις δύο πλευρές δημιουργούν ανισότητα δύναμης και την τάση να συσσωρεύεται «χαριστικά» η εξουσία στην μία μόνο πλευρά. Από τη μία εάν πάντα το παιδί προσαρμόζεται στους γονείς κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε ένα αυταρχικό στυλ γονεϊκότητας όπως συζητήσαμε και σε προηγούμενο άρθρο, με ότι αυτό συνεπάγεται, ενώ παράλληλα εάν ενδίδουμε διαρκώς στα θέλω των παιδιών καταπατούμε τις ανάγκες μας ως ενήλικες και γονείς με την ταυτόχρονη υπονόμευση του ρόλου μας ως σημαντικοί ενήλικες στη ζωή του παιδιού.

Ένα ακόμη πρόβλημα που ενέχει η τακτική των συμβιβασμών είναι πως ενδέχεται να εμποδίσουν την συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Όταν τα παιδιά δεν βιώνουν το φυσικό αντίκτυπο των κοινωνικών τους συναναστροφών και τη ματαίωση, χάνουν σημαντικές ευκαιρίες εκπαίδευσης και διαπαιδαγώγησης, που εάν χρησιμοποιηθούν σωστά από έναν ενημερωμένο γονέα θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαιρετικά εργαλεία συναισθηματικής εκπαίδευσης. Είναι σημαντικό για τα παιδιά να αντιμετωπίσουν κάποιες κοινωνικές δυσκολίες για να εξασκήσουν την συναισθηματική τους νοημοσύνη.

Με τον συνεχή συμβιβασμό μαθαίνουμε στα παιδιά ότι το «όχι» σημαίνει όχι μέχρι κάποιος να επιμείνει πολύ ή να ασκήσει την εξουσία του πάνω μας. Αν ανάγουμε αυτό το σκεπτικό σε πιθανές μελλοντικές φιλικές, εργασιακές ή ερωτικές σχέσεις των παιδιών κατανοούμε ότι με τους συνεχείς συμβιβασμούς επέρχεται και η διάβρωση των ορίων μας. Αυτό το τρομακτικό σκεπτικό μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση σχετικά με το τι είναι αποδεκτό και τι όχι δημιουργώντας ταραχή και εντάσεις.

Τέλος οι συμβιβασμοί διδάσκουν στα παιδιά ότι κάνοντας κάτι για τους άλλους αυτό αυτομάτως σημαίνει ότι την επόμενη φορά περιμένω και εγώ κάτι ως αντάλλαγμα, με αποτέλεσμα να πειθαρχούν όχι επειδή έχουν μια εσωτερική αίσθηση του σωστού, αλλά επειδή περιμένουν ότι κάτι θα κερδίσουν, ή επειδή φοβούνται.

Η νοοτροπία των δύο πλευρών ενός συμβιβασμού είναι συνήθως μια διάχυτη ανησυχία μήπως χάσουμε και για αυτό ο καθένας προσπαθεί να εξασφαλίσει τα μέγιστα. Ο συμβιβασμός συχνά αρχίζει αμέσως με τους συμμετέχοντες να διαπραγματεύονται και να ανταλλάσσουν λύσεις χωρίς πρώτα να εξερευνήσουν και να ορίσουν τις ανάγκες τους. Η διαδικασία μοιάζει με μία διαπραγμάτευση διαζυγίου, όπου η κάθε πλευρά παραιτείται από κάποια πράγματα που θέλει προκειμένου να κερδίσει κάποια άλλα. Επομένως, τα συναισθήματα στο τέλος είναι συνήθως «μπορώ να ζήσω μ’ αυτό», ωστόσο στην πραγματικότητα κανένας δεν κερδίζει καθώς η ενέργεια γονέων και παιδιών συχνά καταναλώνεται στο να επιβλέπουν τα συμφωνηθέντα ώστε να είναι σίγουροι ότι τηρούνται, αντί να αναπτύσσουν θετικά συναισθήματα για τη σχέση. Επικρατεί λοιπόν το ΕΓΩ και όχι το ΕΜΕΙΣ.

Για να βρούμε λοιπόν την ισορροπία χρειάζεται να εντάξουμε και άλλες μεθόδους στην επικοινωνία μας με το παιδί. Με την ειλικρινή επικοινωνία, κατάλληλες απαιτήσεις για την ηλικία του παιδιού και κατανόηση της αιτίας των συμπεριφορών του, μπορώ να χρησιμοποιήσω εργαλεία επίλυσης προβλημάτων όταν προκύπτει σύγκρουση μεταξύ μας και να εκμεταλλευθώ δημιουργικούς, εφευρετικούς, νέους τρόπους να ανταπεξέλθω στις καθημερινές δυσκολίες και εμπόδια που δημιουργούνται μεταξύ μας. Με ηρεμία και κατανόηση λοιπόν, μπορώ να επιλέξω και να εφαρμόσω μια νέα στρατηγική που θα διαβάσω ή θα μάθω από έναν ειδικό, έτσι ώστε να έχουμε δημιουργική επίλυση προβλημάτων χωρίς συμβιβασμούς. Διότι είναι γνωστό πως αν συμμετέχουμε όλοι στην επίλυση του προβλήματος είναι πιο πιθανό να θέλουμε να εφαρμοστεί η πρόταση και να είναι συνεπώς επιτυχημένη. Η στάση που καλλιεργούμε λοιπόν δεν είναι εγώ ενάντια στο παιδί, αλλά εγώ και το παιδί ενάντια στο πρόβλημα.

Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερα για το πως να αντιμετωπίζετε τις διαφωνίες χωρίς συμβιβασμούς, αλλά με νέους, δημιουργικούς τρόπους ακολουθήστε τον σύνδεσμο: https://forms.gle/fYNshyavoNLShiWG6

Εάν θέλετε να μάθετε πως να οριοθετείτε και να συνεργάζεστε με το νήπιο σας από νωρίς χωρίς φωνές και τιμωρίες δείτε εδώ: https://forms.gle/2G4EVUgr8LvQPfTo9